افعال با قاعده و بی قاعده در زبان انگلیسی

افعال در زبان انگلیسی به دو دسته تقسیم می شوند، افعال باقاعده و افعال بی قاعده. در این مقاله به بررسی انواع افعال با قاعده و بی قاعده می پردازیم.
افعال با قاعده افعالی هستند كه زمان گذشته و اسم مفعول آنها با اضافه كردن <-ed> به آخر مصدر ساخته می شود، مانند:
work – worked - worked
 افعال بی قاعده افعالی هستند كه زمان گذشته و اسم مفعول آنها تابع قاعده معینی نیست، مانند نمونه های زیر:
صورت فعل های بی قاعده بسیارند. اول زمان گذشته و اسم مفعول آنها در زیر آورده شده است. افعالی كه دارای دو نوع اسم مفعول هستند، اسم مفعول دومی كه در پرانتز آمده در نقش صفت به كار برده می شود و نباید آن را برای ساختن فعل های مجهول یا كامل مورد استفاده قرار داد.افعال بی قاعده در 15 دسته مختلف تقسیم شده اند كه هر گروه تغییرات مشتركی را بین فرم های مختلف خود می پذیرند:
دسته نخست: افعالی هستند كه مصوت ماضی و اسم مفعول شكل ساده آنها در شكل به ترتیب به /æ/ و /u/ تبدیل می شود، یعنی تغییر زیر در مورد مصورت درونی آنها اعمال می شود.
 اسم مفعول //U//u < —— گذشته /æ/ < —— زمان حال /i/
در جمله های زیر مثال هایی از كاربرد اسم مفعول های دوگانه می آوریم كه یكی از آنها به صورت فعل و دیگری درحكم صفت و پیش از اسم به كار رفته است.

The drunken man had drunk a lot of wine. He was drunk.

مرد مست مقدار زیادی شراب خورده بود. او مست بود.

The cloth had shrunk after being washed.

پارچه بعد از شسته شدن چروك خورده است.

The shrunken cheeks of the man showed how ill he was.

گونه های چروك خورده مرد نشان می داد كه او چقدر مریض بود.

دسته دوم: افعالی هستند كه مصوت زمان حال آنها در شكل گذشته و اسم مفعول به /U/ تبدیل میشود و به صورت /U/ و یا /8/ تلفظ می گردد.
دسته سوم: افعالی هستند كه زمان حال آنها هر چه باشد بر اساس الگوی broke (برای گذشته) و broken برای اسم مفعول تبدیل می شوند و هم وزن آنها تلفظ می گردند:
دسته چهارم: فعل هایی هستند كه آخرین صورت زمان حال ساده آنها به صورت الگوی bore (برای گذشته) و borne  (برای اسم مفعول) تبدیل می شود و هم وزن آن تلفظ می شوند:
دسته پنجم: طرز تبدیل زمان حال به گذشته و اسم مفعول در این گروه از فعلها این است كه مصوت زمان حال، آن چه در زمان گذشته و چه در اسم مفعول تبدیل به <-e> می شود و به صورت /ɛ/ تلفظ می گردد و به آخر برخی از انواع آن مصوت <-t> اضافه می شود، مانند meet كه به met تبدیل میشود و creep كه به crept تبدیل می گردد. فرم گذشته و اسم مفعول این دسته از فعل ها یكسان است. انواع دیگر در لیست زیر قابل مشاهده است.
دسته ششم: مصوت زمان حال در این گروه از فعل ها طبق الگوی زیر تغییر می كند و به پایان اسم مفعول آنها <-n> افزوده می شود.
 دسته هفتم: تغییرات در شكل فرمهای این دسته افعال طبق الگوی دو فعل زیر است:
buy, bought, bought
catch, caught, caught
نمونه های دیگر از افعالی كه جزء این گروه هستند را ملاحظه نمایید و به تمایز بین دیكته ای ought و aught در برخی از آنها توجه كنید:
دسته هشتم: افعال این دسته دقیقاً طبق الگو و تلفظ فعل (ride, rode, ridden) از شكل زمان حال خود مشتق میشوند. مصوت <i> در تمام اسم مفعولها به صورت كوتاه یعنی /t/ ادا میشود. به انواع آنها را در لیست زیر توجه نمایید و هر ردیف را با صدای بلند بخوانید:
دسته نهم: سه قسمت این افعال مثل هم هستند و از نظر شكل املایی و صورت تلفظی هیچ تمایزی بین آنها وجود ندارد.
دسته دهم: مصوت پایانی <-d> كه در زمان حال وجود دارد در شكل گذشته و همینطور اسم مفعول به <-t> تبدیل میشود. به اشكال آنها در لیست زیر توجه نمایید:
دسته یازدهم: مصوت <i> که در شكل زمان حال این فعلها وجود دارد، در گذشته و اسم مفعول به <ou> تغییر میكند و مثل گروه بالا صورت گذشته و اسم مفعول آنها نظیر هم می باشد.
دسته دوازدهم: در این گروه كوچك، مصوت /e/ زمان حال، در گذشته و اسم مفعول به /o/ تبدیل میشود و دو صورت اشتقاقی یكسان هستند. به نمونه های آن توجه كنید:
دسته سیزدهم: مصوت موجود /a/ با تلفظ /ei/ در زمان حال، به صورت <oo> با تلفظ /u/ در زمان گذشته تبدیل می شود. اما شكل اسم مفعول آن همان زمان حال است كه به پایان آن صامت <-n> افزوده میشود.
دسته چهاردهم: شامل فعلهایی است كه مصوت واژه اصلی فعل در زمان حال ساده <i> می باشد كه در گذشته به <a> با تلفظ /ei/ تبدیل می شود، اما در اسم مفعول صامت <i> كماكان باقی میماند و به پایان آن یك صامت <-en> افزوده میشود. بدیهی است چنانچه فعل ساده به <e> غیرملفوظ ختم شود، <-en>  پایانی اسم مفعول به صورت یك هجای مجزا یعنی /n/ تلفظ میشود و چنانچه فاقد <e> باشد و هجای آخر تكیه قوی داشته باشد پیش از افزایش، صامت آن دو برابر میشود.
دسته پانزدهم: در این دسته از افعال بیقاعده، گذشته به حرف <-d> <-ed> و اسم مفعول به <n> ختم می شود: